Safety & Security

Compliance

adam.wiercigroch@interia.pl

505 040 077

Nieuczciwe zachowanie klienta przy kasie samoobsługowej.

Kasy samoobsługowe w obiektach handlowych stały się już naszą codziennością. Dzięki nim klienci mogą realizować swoje zakupy w sposób prosty, łatwy i przyjemny. Ale, jak to zwykle bywa w życiu, każde rozwiązanie ma swoje plusy i minusy. Obok niewątpliwych zalet, takich jak usprawnienie procesu sprzedaży czy mniejsze koszty związane z obsadą, kasy samoobsługowe stwarzają także przestrzeń do nieuczciwych praktyk niektórych klientów. Skanowanie kodu kreskowego z innego (tańszego) towaru, niż w rzeczywistości klient kupuje, naklejanie przecen na inny pełnowartościowy towar, pomijanie skanowania drogich artykułów czy udawanie płacenia kartą, którą w rzeczywistości się nie płaci. Skuteczne przeciwdziałanie takim procederom nie jest łatwe tym bardziej, że doktryna i praktyka orzecznicza stoi na stanowisku, iż tego rodzaju zachowania nieuczciwych klientów są kwalifikowane jako zwykła kradzież, a nie klasyczne oszustwo.

A jaka to różnica, ktoś może zapytać. Otóż różnica jest, i to zasadnicza. Kradzież, jak wiemy, może być kwalifikowane jako wykroczenie ( nie przestępstwo), jeśli wartość mienia nie przekroczyła kwoty 500 zł ( już wkrótce kwota ta zwiększy się do 800 zł). W przypadku oszustwa wartość utraconego mienia nie ma żadnego znaczenia, ponieważ bez względu na jego wartość, taki czyn będzie kwalifikowany jako przestępstwo.

Oszustwo opisane w art. 286 kodeksu karnego może popełnić każdy, kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (własnym lub cudzym) za pomocą wprowadzenia w błąd lub wyzyskanie jej błędu.

W związku z tym z przestępstwem oszustwa będziemy mieli do czynienia wyłącznie wtedy, gdy sprawca wprowadzi w błąd człowieka, a nie maszyny (kasy samoobsługowej).  

Czy jednak sytuacja nie ulega zmianie, gdy przy stanowisku kasy samoobsługowej znajduje się pracownik sklepu, którego podstawowym zadaniem jest dbanie o to, aby nie dochodziło do różnego rodzaju manipulacji ze strony niektórych nieuczciwych klientów? Czy i w takim przypadku sprawca "oszukuje" wyłącznie maszynę? 

Ostatnio robiłem zakupy w samoobsługowym sklepie spożywczym i skorzystałem z kasy samoobsługowej. Naprzeciwko tych kas stał pracownik ochrony, który wyglądał na kogoś, kto wie po co tu stoi. Pilnie obserwował klientów w strefie kas samoobsługowych. Więc, gdyby ktoś z klientów usiłował zachować się w sposób nieuczciwy, to czy zachowanie to dotyczyłoby wyłącznie maszyny? W mojej ocenie nie. Sprawca przede wszystkim chciałby oszukać tego pracownika ochrony czyli konkretną osobę z imienia i z nazwiska, poprzez usiłowanie wprowadzenia go w błąd, że rzeczywiście zapłacił prawidłową cenę za cały towar, który miał w koszyku.

Mamy więc sytuację: pracownik sklepu czy pracownik ochrony cały czas kontroluje zachowanie klientów w strefie kas samoobsługowych, i nie zauważy momentu manipulacji sprawcy, co w konsekwencji doprowadzi do tego, że ten pracownik, w wyniku wprowadzenia go w błąd bezpodstawnie uzna, iż towar został prawidłowo zapłacony, i w związku z tym nie podejmie odpowiedniej interwencji. W mojej ocenie taka sytuacja pozwala na stwierdzenie, że mamy do czynienia w oszustwem, ponieważ doszło do niekorzystnego rozporządzenia (cudzym) mieniem, w skutek wprowadzenia w błąd pracownika (ochrony).

Konkludując: jeśli kasy samoobsługowe to tylko pod stałym nadzorem personelu. Wtedy jest szansa (nie pewność), że prokurator będzie wstanie wykazać przed sądem, że nieuczciwe praktyki klientów w obszarze kas samoobsługowych wyczerpują wszystkie znamiona przestępstwa opisanego w art. 286 kk, i w związku z tym takie zachowanie należy kwalifikować jako oszustwo, a nie kradzież.

Safety & Security

Compliance

Kontakt

Przydatne linki

2020 © Safety & Security Compliance